De fiscale vestigingsplaats van een vennootschap

In internationale verhoudingen is de vraag naar de fiscale vestigingsplaats – ook wel de ‘fiscale zetel’ genoemd – van een vennootschap de laatste jaren steeds belangrijker geworden. Belastingsautoriteiten in verschillende landen stellen regelmatig ter discussie of een vennootschap daadwerkelijk fiscaal in het ene land is gevestigd, of dat er slechts sprake is van een papieren structuur om te profiteren van gunstige belastingtarieven, uitgebreide verdragsnetwerken of lage bronheffingen (zoals dividendbelasting).

Dit speelt vooral bij vennootschappen die statutair zijn opgericht in land A, maar feitelijk worden bestuurd vanuit land B, waar ook de substantiële (ondernemings)activiteiten plaatsvinden. De statutaire zetel of civielrechtelijke vestigingsplaats bepaalt niet altijd de fiscale woonplaats van een vennootschap. Daarvoor is de feitelijke situatie doorslaggevend.

De rol van het OESO-modelverdrag

Wanneer een vennootschap op grond van de nationale wetgeving van twee landen belastingplichtig is, biedt het OESO-modelverdrag handvatten om te bepalen in welk land de vennootschap voor verdragsdoeleinden als inwoner wordt aangemerkt. In artikel 4 van dit modelverdrag is bepaald dat in zulke gevallen de plaats van feitelijke leiding doorslaggevend is.

De plaats van feitelijke leiding is doorgaans het land van waaruit het strategisch beleid van de vennootschap wordt bepaald en waar de belangrijkste bestuursbesluiten worden genomen.

Beoordelen van werkelijke leiding

Op basis van het OESO modelverdrag hangt de vestigingsplaats af van de plaats van feitelijke leiding van de vennootschap. Bij het bepalen van de plaats van werkelijke leiding wordt gekeken naar de locatie waar:

• Het bestuur de belangrijkste besluiten neemt
• De directievergaderingen worden gehouden
• De aandeelhouders woonachtig zijn
• De aandeelhoudersvergaderingen plaatsvinden

Bij een directeur-grootaandeelhouder (DGA) kan ook diens woonplaats als relevante factor gelden. Dit speelt met name bij persoonlijke holdings of houdstermaatschappijen. Voor zekerheid vooraf kan ook vooroverleg/ een ruling worden aangevraagd bij de Belastingdienst.

Susbtance: waar is een vennootschap écht fiscaal gevestigd?

Volgens de Nederlandse benadering wordt de fiscale vestigingsplaats bepaald aan de hand van de feitelijke omstandigheden. Deze regels zijn vastgelegd in de Algemene wet inzake rijksbelastingen en worden nader uitgewerkt in jurisprudentie en internationale kaders zoals het OESO-commentaar.

De centrale vraag is: Heeft de vennootschap voldoende ‘substance’ in het land waar zij beweert gevestigd te zijn? Substance Substance is de feitelijke aanwezigheid en economische realiteit van een vennootschap in een land.

Voorbeelden van substance zijn:

• Een daadwerkelijk functionerend kantoor
• Lokale werknemers
• Bestuursvergaderingen die in dat land plaatsvinden
• Operationele activiteiten die daar ook werkelijk worden uitgevoerd

Praktische risico’s bij onduidelijkheid

Indien twee landen van mening verschillen over de fiscale vestigingsplaats van een vennootschap, kunnen er problemen ontstaan zoals:

• Dubbele belastingheffing
• Navorderingsaanslagen in het land dat meent dat de vennootschap daar gevestigd is
• Terugvordering van reeds betaalde belasting in het andere land

Dergelijke discussies kunnen leiden tot langdurige administratieve procedures, juridische geschillen en financiële onzekerheid voor de ondernemer.

Informatie-uitwisseling tussen belastingdiensten

In geval van twijfel over de fiscale vestigingsplaats, kunnen belastingdiensten onderling informatie uitwisselen. Dit kan op basis van:

• Het betreffende belastingverdrag
• De Europese richtlijn (2011/16/EU)
• Specifieke  samenwerkingsovereenkomsten

Deze afspraken maken het mogelijk om gegevens automatisch, spontaan of op verzoek te delen, wat het risico op discussie aanzienlijk vergroot bij gebrekkige substance.

Oprichting van een Nederlandse B.V.: let op substance

Ben je voornemens een Nederlandse B.V. op te richten met vestiging in Nederland? Dan is het cruciaal om voldoende substance in Nederland te creëren. Alleen een postadres is meestal niet voldoende.

Voorbeelden van substance die je wél zou moeten overwegen:

• Een Nederlands kantooradres waar ook werkelijke activiteiten plaatsvinden
• Lokale bestuurders die daadwerkelijk beslissingen nemen
• Regelmatige vergaderingen in Nederland
• Nederlandse bankrekening en administratie

Zonder deze elementen loopt je het risico dat uw B.V. niet als fiscaal in Nederland gevestigd wordt aangemerkt. Dit kan onder meer leiden tot navorderingsaanslagen, boetes en belastingrente.

Wil je zeker weten waar jou onderneming fiscaal is gevestigd? Neem dan contact met ons op.