Liquiditeiten in uw onderneming: privévermogen, keuzevermogen of ondernemingsvermogen?

Ontdek wanneer liquiditeiten in uw onderneming privévermogen vormen, en voorkom fiscale nadelen door verkeerde vermogensetikettering.

Liquiditeiten: Privévermogen, Keuzevermogen of Ondernemingsvermogen?

Als ondernemer is het cruciaal om te weten hoe uw vermogen fiscaal wordt geëtiketteerd. Niet alleen voor uw aangifte inkomstenbelasting, maar ook voor toekomstige vermogensopbouw, de oudedagsvoorziening en de erfbelasting. Eén foutieve inschatting bij de etikettering van uw liquide middelen kan al snel duizenden euro’s kosten. In dit artikel leggen wij uit wanneer liquiditeiten tot het privévermogen, ondernemingsvermogen of keuzevermogen behoren — en welke fiscale gevolgen daaraan verbonden zijn.

Wat is vermogensetikettering?

Vermogensetikettering bepaalt of een bepaald vermogensbestanddeel tot het privévermogen of ondernemingsvermogen behoort (bijvoorbeeld een pand, machine of geld). Er zijn drie categorieën:

• Verplicht ondernemingsvermogen: Tenminste 90% zakelijk gebruik.
• Verplicht privévermogen: Tenminste 90% privégebruik.
• Keuzevermogen: alles tussen de 10% en 90% zakelijk gebruik.

De etikettering is relevant voor belastingheffing, fiscale reserves én voor vermogensoverdrachten bij overlijden of schenking.

Liquiditeiten en etikettering: hoe zit dat?

Ook liquide middelen vallen onder deze etikettering (zoals het saldo op uw zakelijke rekening). De Belastingdienst beoordeelt of deze middelen nog een reële functie hebben binnen de onderneming. Is dat niet het geval, dan kunnen zij worden aangemerkt als privévermogen, met nadelige fiscale gevolgen.

De gevolgen van verkeerde etikettering

Als liquiditeiten ten onrechte als privévermogen worden beschouwd, kunnen de volgende fiscale nadelen ontstaan:

1. Box 3-heffing

Privévermogen valt in box 3 en is daardoor onderhevig aan vermogensrendementsheffing. Ondernemingsvermogen valt daarbuiten.

2. Geen verliesaftrek bij beleggingen

Een verlies op beleggingen binnen de onderneming is aftrekbaar van de winst. In box 3 is dat niet het geval.

3. Nadeel bij schenking of vererving

De Successiewet maakt onderscheid tussen ondernemings- en privévermogen. Foutieve etikettering kan leiden tot een hogere erf- of schenkbelasting.

Vier situaties rond liquiditeiten: zo herkent u het verschil

1. Werkkapitaal = ondernemingsvermogen

Geld dat nodig is om facturen te betalen, lonen uit te keren of voorraad aan te vullen, is onderdeel van het werkkapitaal en dus ondernemingsvermogen.

2. Tijdelijk overtollige liquiditeiten = keuzevermogen

Houdt u geld aan voor toekomstige investeringen, aflossingen of belastingen binnen één jaar? Dan zijn deze middelen tijdelijk overtollig, en kunt u kiezen om ze als ondernemingsvermogen aan te merken.

3. Blijvend overtollige liquiditeiten = privévermogen

Staat het geld langdurig stil zonder bedrijfsdoel (of is het privé belegd) dan is sprake van privévermogen. Denk aan overtollige reserves die geen concrete rol meer vervullen in de onderneming.

Let op: de Belastingdienst mag u vragen te bewijzen dat het geld zakelijk gebruikt wordt. Zorg dus voor duidelijke documentatie.

4. Uitgeleende liquiditeiten: het hangt ervan af

Geld dat u uitleent kan zowel privé- als ondernemingsvermogen zijn. Belangrijk is of de lening zakelijk is en binnen het normale ondernemingsproces past.

Vermogensetikettering in de praktijk

Vermogensetikettering lijkt soms een kwestie van logica, maar de praktijk leert dat het vaak misgaat. Neem bijvoorbeeld het geval van de heer X, die samen met zijn partner een tijdschriftenonderneming runde vanuit een bedrijfspand. In 2006 kochten zij een woning met een losse paardenstal. Toen de onderneming groeide, werd de stal verbouwd tot bedrijfsruimte.

X rekende vervolgens zowel de bedrijfsruimte als de woning volledig tot zijn ondernemingsvermogen. Begrijpelijk misschien, want er werd regelmatig aan de keukentafel overlegd en er was zicht op de stal vanuit huis. Toch oordeelde het gerechtshof anders.

Volgens het Hof Arnhem-Leeuwarden (2014) mocht alleen de losstaande bedrijfsruimte én 550 m² van het perceel tot het ondernemingsvermogen worden gerekend. De woning bleef privévermogen, ondanks het zakelijk gebruik van de keuken voor overleg. De rechter vond ook dat toezicht houden op de bedrijfsruimte vanuit huis niet genoeg was voor zakelijke etikettering.

De zaak eindigde bij de Hoge Raad, maar die liet het oordeel van het hof in stand. Een goed voorbeeld van hoe belangrijk het is om vermogensbestanddelen correct te etiketteren en hoe snel men daarin te ver kan gaan.

Conclusie: etiketteer zorgvuldig om fiscale schade te voorkomen

Etiketteren lijkt eenvoudig, maar de fiscale gevolgen van onjuiste etikettering zijn groot. Je doet er goed aan geldstromen regelmatig te toetsen aan de vermogensetiketteringsregels. Is het werkkapitaal, tijdelijk overtollig of blijvend buiten de onderneming geplaatst? De juiste beoordeling kan je veel belasting besparen.